Over straatnamen met name

Zeehelden vormen samen met schrijvers, schilders en componisten een bijzondere populaire groep in straatnamenland. Populair in aantal met name, want de laatste jaren wordt er soms wat anders naar de heldendaden van weleer gekeken. Ondanks die discussie is 'zeehelden'  in Nederland nog steeds een van de meest gebruikte straatnaamthema's. Verspreid over het hele land kun je vele tientallen wijken en buurten vinden waar de straten naar oude zeehelden zijn genoemd. Welke van deze helden zijn het meest vernoemd? En welke namen mogen in een echte zeeheldenbuurt niet ontbreken? Tijd voor een onderzoek! Laat ik beginnen met een persoonlijke noot: ik heb mijn hele jeugd in zo'n zeeheldenbuurt gewoond. De straten waren er genoemd naar Cornelis Tromp, Michiel de Ruyter, Jan van Galen, Karel Doorman, Piet Hein en Jan van Speyk. Als kleine jongen zat ik al in de encyclopedie van mijn ouders op te zoeken wie Van Galen nou eigenlijk was. Voor mij zijn dit daardoor ook de namen die in ...

Langs de Nederlandse snelwegen liggen vele tientallen verzorgingsplaatsen met vaak bijzondere namen, zoals Hondsiep, Uilengoor, Swentibold en De Gagel. Meestal rijden we er gedachteloos aan voorbij, zonder te weten dat er achter die namen vaak een interessante geschiedenis schuilgaat. In mijn reeks artikelen voor Vemobin staat steeds de geschiedenis van één zo’n naam centraal. Eerst even kort iets over het woord verzorgingsplaats. Veel mensen hebben het gewoon over tankstations langs de snelweg, maar op die plekken zijn vaak ook winkels, restaurants, laadstations, parkeerterreinen en recreatiemogelijkheden. En dat alles bij elkaar heet dus officieel een verzorgingsplaats. Sterker nog: er zijn ook verzorgingsplaatsen zónder tankstation. Bijleveld Als je vanuit Woerden over de A12 richting Utrecht rijdt, kom je net voorbij Harmelen langs verzorgingsplaats Bijleveld. Als je daar met je auto een pitstop maakt, sta je midden in de Polder Bijleveld die in de twaalfde eeuw is ontstaan. Lees m...

Nee, natuurlijk noemen we nooit straten naar moordenaars en andere misdadigers. Om een straat naar je genoemd te krijgen moet je immers een deugdzaam leven geleid hebben, van onbesproken gedrag zijn en liefst ook nog iets bijzonders gepresteerd hebben. Maar soms speelt er meer. Er was eens een dichter. Hij debuteerde in 1924 en publiceerde in totaal meer dan twintig dichtbundels. Hij won met zijn werk de P.C. Hooft-prijs, de Constantijn Huygens-prijs en tweemaal de Poëzieprijs van de gemeente Amsterdam. Hij wordt geroemd als een van de belangrijkste Nederlandse dichters. Zo iemand verdient wel een straatnaam zou je zeggen. Zijn leven had echter ook een duistere kant. Hij had serieuze psychische problemen, met driftbuien, drankgebruik en depressiviteit. Nadat hij in 1937 zijn hospita had vermoord en haar dochter had aangerand, werd hij tot terbeschikkingstelling veroordeeld. Na een lange periode van resocialisatie werd de tbs in 1955 opgeheven. Juist in die periode schreef hij het meest...

Almelo, Bakel, Dalfsen, Etten-Leur, Haren, Klarenbeek, Maasbracht en Varsselder. In deze acht plaatsen kun je een straat vinden die Achter de Molen ligt. En in het centrum van Maastricht hebben ze een straat die Achter de Molens heet. In alle gevallen is ergens in de directe omgeving wel een oude molen te vinden. In Den Bosch ligt een straat die niet Achter de Molen maar Achter de Mollen heet, met een dubbele l. Is dat een schrijffout of is er iets anders aan de hand? Wees gerust, van een fout is hier geen sprake. Het straatje in Den Bosch ligt op een plek waar halverwege de zestiende eeuw al een winkel met woonhuis stond dat 'de Drij Swarte Mollen' heette - drie Zwarte Mollen dus. Vermoedelijk had het huis in die tijd al een gevelsteen of uithangbord met drie mollen erop. Het betreffende straatje loopt dus naast of achter de huis en werd daarom Achter de Drie Zwarte Mollen genoemd. In 1822 was daar nog Achter de Drie Mollen van over en een jaar of tien later was het alle...

De architecten Jo van den Broek en Jaap Bakema gingen in 1947 samenwerken. Hun bureau Van den Broek Bakema werd al snel beeldbepalend in Nederland. In het hele land verrezen gebouwen volgens hun ontwerp en ze drukten ook een stevige stempel op de universiteit in Delft. Niet alleen waren ze allebei hoogleraar Bouwkunde – Van den Broek van 1947 tot 1964 en Bakema van 1964 tot aan zijn dood in 1981 - maar ze maakten ook de ontwerpen voor een aantal prominente gebouwen op de campus. De Aula – het toppunt van brutalisme - is zonder twijfel hun meest bekende werk. Ze waren ook de architect van het gebouw van Civiele Techniek. Iets verderop langs de Mekelweg stond ook hun gebouw van de faculteit Bouwkunde, dat helaas in 2008 afbrandde. Daarmee zijn we nog niet aan het einde van de lijst. Hun bureau maakte namelijk ook de ontwerpen van de Warmtekrachtcentrale aan de Leeghwaterstraat , het Interuniversitair Reactor Instituut, een bedrijfsverzamelgebouw aan de Rotterdamseweg en de laboratoria St...

Ondanks dat er de laatste jaren steeds vaker over straatnamen wordt gediscussieerd, worden er in de praktijk eigenlijk maar zelden straatnamen aangepast. Heel soms besluit een gemeente dat een straatnaam echt niet langer houdbaar is en dan krijgt de alsnog een nieuwe naam. In de afgelopen stonden er ineens drie straatnamendiscussies in de landelijke pers. Ik zal ze eens voor je op een rijtje zetten. Burgemeester Van der Voort van Zijplaan in Utrecht In Utrecht lag de Burgemeester Van der Voort van Zijplaan onder vuur. Niet vanwege de lengte van de straatnaam, maar omdat hij een fascist was. Coenraad van der Voort van Zijp was van 1924 tot zijn dood in 1935 burgemeester van Maartensdijk. Een paar jaar later werd er in de Maartensdijkse wijk Tuindorp een straat naar hem genoemd. In 1954 werd de wijk onderdeel van de stad Utrecht.  Op 4 mei van dit jaar kwam de Socialistische jongerenorganisatie ROOD in actie: ze plakten een sticker over de straatnaam en maakten er Hannie Schaftdreef...